Yük taşımacılığında kullanılan taşıma evrakı, konşimento olarak adlandırılmaktadır. İtalyanca dilinde kullanılan conoscimento kelimesinden Türkçemize geçmiş olan konşimento; gönderici, alıcı, yüke ait bilgilerin yer aldığı ve taşımacılığı belgeleyen bir evrak ve taşıyan ile taşıtan arasında düzenlenmiş resmi bir anlaşmadır.
Denizyolu yük taşımacılığındaki kullanılan taşıma evrakını ifade etmekte kullanılması nedeniyle konşimento, genellikle denizyolu yük taşıma evrakı ile özdeşleşmiştir.
Karayolu yük taşımacılığında; ülkemizin de taraf olduğu CMR Konvansiyonu uyarınca, taşıma evrakı CMR Belgesi (taşıma senedi) olarak adlandırılır.
Havayolu yük taşımacılığında kullanılan taşıma evrakı ise; Varşova Konvansiyonu’nda belirlenen tanımı ile, AWB (Airway Bill – Havayolu taşıma senedi) olarak isimlendirilmiştir.
Demiryolu yük taşımacılığında kullanılan taşıma evrakı, CIM (Hamule senedi) olarak isimlendirilmektedir.
Tüm taşımacılık türlerinin taşıma evrakının niteliklerini barındıran konşimento, denizyolu yük taşımacılığı özelinde değerli evrak özelliği taşımaktadır. Konşimento; namına düzenlenen kişiyi, taşımaya konu yükün sahibi olarak nitelemektedir. Yükle ilgili ithalat işlemlerinin başlatılabilmesi için, evrakın orijinalinin veya onaylı suretinin, taşıyıcı firmaya ibraz edilmesi gereklidir. Bu sayede, malın sahipliği ilgili tüzel veya gerçek kişiye devredilebilmektedir.
Çağımızın gerektirdiği ticari işlemlerdeki hız ve güvenilirlik doğrultusunda, taşıma evraklarının da ilgilileriyle paylaşılması noktasında yeni ihtiyaçlar doğmuştur. Bu doğrultuda, özellikle denizyolu taşımacılığında yaygın olarak kullanılan üç tür konşimento şunlardır;
- Orijinal Konşimento : Taşıyıcı rolündeki gemi acentesi veya taşıma işleri organizatörü tarafından oluşturulan, imza ve kaşe uygulanmış, basılı evrak niteliğindeki konşimentodur. Yükün sahipliğinin alıcı firmaya geçebilmesi için, bu tür konşimentoların posta yoluyla muhatabına gönderilmesi zorunludur. Bu tür gönderilerde, standart olarak 3 adet orijinal ve 3 adet kopya konşimento basımı gerçekleştirilmektedir.
- Sea Waybill (Express) Konşimento : Navlun ödeyicisi tarafından, taşıyıcı rolündeki gemi acentesi veya taşıma işleri organizatörüne verilen talimat doğrultusunda düzenlenen dijital konşimentodur. Taşıma gerçekleşmeden önce taşıyıcı firmaya bildirilerek, Sea Waybill Konşimento düzenlenmesi konusunda talepte bulunulması gereklidir. Sea Waybill Konşimento sayesinde, orijinal basılı haldeki taşıma evrakının alıcı firmaya ulaştırılması zorunluluğu ortadan kalkmaktadır. Elektronik ortamda gönderilecek Sea Waybill Konşimento ile, alıcı firmanın ithalat işlemlerini gerçekleştirebilmesi mümkündür.
- Telex Release (Surrendered) Konşimento : Orijinal konşimentonun basıldığı ve konşimento sahibi tarafından evrakın alındığı durumlarda, kopya evraka ihtiyaç duyulabilmektedir. Ödeme veya farklı gerekçelerle evrakın alıcıya gönderilmesinde yaşanabilecek gecikmeleri engellemek adına, basılı evrak taşıyıcı firmaya ibraz edilerek, telex release işlemi marifetiyle evrakın kopya konşimentoya dönüşümü gerçekleştirilir. Telex release işlemi yapılan konşimento, dijital ortamda alıcısına iletilerek, ithalat işlemlerinde kullanılmak üzere geçeli hale gelmektedir.