ADR Anlaşması, tehlikeli madde taşıyan araç ve teçhizatına ilişkin teknik muayene standartlarını, taraf ülkelerin kamu kurumlarınca uygulanması bakımından belirlemiştir. Amaç, taşıma esnasında oluşabilecek can kaybı ve çevresel etkileri en aza indirgemektir. Bu bağlamda; tehlikeli yük taşıyan araçların ve üst yapılarının teknik muayenelerinin etkin ve sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlayacak muayene merkezlerinin kurulması ve işletilmesine yönelik usul ve esaslar, ilgili yönetmelik ile belirlenmiştir.
ADR Araç Uygunluk Belgesi(T9 Belgesi); ADR Anlaşması’nın 9.1.3.1 referansındaki standartlar çerçevesinde gerçekleştirilen denetimlerin neticesinde, gerekli şartların sağlandığını gösteren belgedir. ADR mevzuatı gereğince T9 Belgesi, aracın trafiğe tescil olduğu ülkedeki yetkilendirilmiş kurum tarafından verilebilir. Ülkemizde bu denetimler, her ekipman ve araç için 1 yıl geçerli olmak suretiyle, TSE tarafından gerçekleştirilmektedir. Akaryakıt tankerlerinde yer alan tank bölümü, 3 yılda bir görsel muayeneye tabi tutulurken, 6 yılda bir ise fiziki şartlar bakımından muayene yapıldıktan sonra geçerli sertifikasyona sahip olur. Genellemek gerekirse; 2-3 yıl aralığında “Görsel Muayene”, 5-6 yıl aralığında “Fiziki Muayene” tamamlanmalıdır.
T9 Belgeli araç, tehlikeli maddelere göre özel tasarım ve donanıma sahiptir. Çeker ve römork, ADR yönetmeliğine göre Tip Onayı almak zorundadır.
Yapılan denetimlerde dikkat edilen hususlar, aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
- Elektrik Teçhizatı
- Fren Teçhizatı
- Yangın Riskleri
- Isıtma Tertibatı
- Hız Sınırlandırma Cihazı
- Römorkların Kaplin Kontrolü
Detaylandırmak gerektiği takdirde;
- Şasi, fren elektrik, mekanik; bağlantı noktalarının uygunluğu, ECE R105 veya 98/91/EC yönetmeliklerine uygun şekilde kontrol edilir.
- Yapı basınç, vakum ve sızdırmazlık testi uygulanır.
- Malzeme uygunluğu, sac ölçüleri ve yüzeydeki kaynak noktaları kontrol edilir.
- Kapak ve dalga kıranlar ve bölmeler, ilgili standartlar kapsamında denetlenir.
- Menhol(tank) ve dolum gözetleme kapaklarının, vanalar ve buhar toplama hatlarının, uygun conta ve sızdırmazlık malzemesi ile donatılmasına dikkat edilir.
- Tank iskelet yapısı ve hizmet tesisatının kontrolü gerçekleştirilir.
Muayene sürecine söz konusu olan araçların kodları ise, tehlikeli maddenin sınıfı göz önünde bulundurularak belirlenmiştir.
- EX II / EX III : Patlayıcı madde taşımak için tasarlanmış araçtır.
- FL : Tutuşma noktası 61°C ’dan yüksek olmayan sıvıların veya gazların taşınması için tasarlanmış araçlardır.
- OX : Hidrojen peroksit veya % 60 dan fazla Hidrojen peroksit içeren sulu çözeltiler taşıyan araçları ifade eder.
- AT : FL veya OX tiplerinin dışında, kapasitesi 3000 litreden fazla araçlardır.
ADR Araç Uygunluk Belgesi(T9 Belgesi) için başvuru aşamasında, aşağıdaki adımlar izlenmektedir;
1- https://belge.tse.org.tr/index.aspx adresinden firma yetkili girişi yapılır. Firma Yetki Talebi Nasıl Yapılır? adımından, yeni kayıt olunabilmesi için talimat mevcuttur.
2- https://belge.tse.org.tr/Tanitim/video/ADR_Basvuru/adrbaşvuru.htm bağlantı adresinde yer alan video ile, başvuru adımlarını takip edebilirsiniz.
3- ADR Araç Uygunluk Belgesi(T9 Belgesi) için başvuru aşamasında talep edilen dökümanlar aşağıdaki gibidir;
- İmza Sirküleri
- Araç Ruhsat Fotokopisi ( Araç tescilli ise )
- Dekont
- Aracın 98/91/AT veya ECE R 105’e göre uygunluğunu gösterir üretici tarafından verilmiş “ Uygunluk Beyanı”
- 4 bardan daha az test basıncına sahip tank/tankerler için üreticiden alınmış ECE R 111’e göre “Uygunluk Beyanı”
- Tank/Tankerler için “İlk Muayene Sertifikası” fotokopisi
- İmzalı Başvuru Formu
- Başvurular TSE’ye elektronik ortamda kabul edilmektedir. Bu nedenle başvuru öncesi kullanıcı adı ve şifre işlemlerinin TSE’nin sayfasından yapılması gerekmektedir.